Margaretha van Antiochië - Iconografie

But in art, she is usually pictured escaping from, or standing above, a dragon. "
[Wikipedia & Catholic Encyclopedia, d.d. 08/06/2017]

In sommige versies van haar verhaal wordt de link gemaakt met Sint-Joris die de draak verslaat en haar zo bevrijdt. Meestal doet ze het echter zelf: soms steekt ze een kruisstaf in de muil van de draak of houdt ze hem aan de lijn.

De attributen die met haar worden afgebeeld op kunstwerken en amuletten en waaraan we haar kunnen herkennen zijn:
- een draak (bijt meestal in een stuk van haar mantel)(soms draagt de draak een eenhoorn: symbool voor zuiverheid en genade, kon alleen gevangen worden door een maagd)[In Vlaanderen is de draak soms door een everzwijn vervangen]
- een ketting of gordel waarmee ze de draak in bedwang houdt
- (een kleine draak en) een boek in haar hand (waarin haar leven beschreven staat)
- een kruis(staf) (waarmee ze de draak verslaat)
- een duif (die haar in de gevangenis troostte, symbool voor de H. Geest)
- een vuur (duidt op de poging haar levend te verbranden)
- een (schaal, vaas of) ketel (waarin ze haar, al of niet in kokend water, probeerden te verdrinken)[nvdr: nog geen voorbeeld gevonden, dd. 19/06/2017]
- een zwaard (onthoofding)
- een herdersstaf (ze hoedde schapen toen Oliberius haar zag)
- witte bloemen (margrieten)
- een krans van parels of een parelsnoer (het Latijnse 'margarita' betekent 'parel')
- een kroon (duidt op haar maagdelijkheid; de 'kroon der rechtvaardigheid' duidt op haar martelaarschap; men aanzag haar soms ook voor de koningsdochter die door Sint-Joris van de draak bevrijd werd)
- een palmtak of een toorts (duidt op haar martelaarschap)
[Jo Claes, Alfons Claes en Kathy Vincke, Geneesheiligen in de Lage Landen, Leuven (Davidsfonds en Uitgeverij KOK), 2005, 334 p.); idem, Sanctus: Meer dan 500heiligen herkennen, Leuven (Davidsfonds en Uitgeverij KOK), 2002, 320 p.) & Kees van Kemenade en Paul Spapens, 365 Heiligendagen: Folklore, gebruiken, iconografie, legenden, namen, weerspreuken, Eindhoven/Hapert (Kempen Peers), 1993, 336 p. ]

In de Oosterse orthodoxe kerk (de Marina-variant) wordt vooral de hamer afgebeeld in combinatie met een antropomorfe zwarte demon.

DRAAK (bijt stuk van haar mantel)
Anonymus, H. Margaretha van Antiochië, boekverluchting,
Book of Hours, France (Troyes?), c. 1460 – c. 1470, Harley MS 2974, f. 165v

DRAAK met EENHOORN & KRUIS
Anonymus, H. Margaretha van Antiochië, boekverluchting, ca. 1440

DRAAK, PALMTAK, KETTING & ZWAARD
Anonymus, H. Margaretha van Antiochië, bidprentje

DRAAK, KRUIS & GORDEL
Titiaan, H. Margaretha van Antiochië, 1565, Madrid, Museo del Prado

DRAAK, BOEK, KRUIS & DUIF
Jacob Cornelisz., H. Margaretha van Antiochië, 1520, Phoenix (Arizona)

DRAAK OP BOEK & KROON
Niclaus Geerhaert von Leyden en atelier, H. Margaretha van Antiochië, 1462-1473,
relikwiebuste, walnoot met sporen van 19de-eeuwse polychromie, 50,8 x 45,5 x 29,6 cm, Chicago, Art Institute

DRAAK & KRUIS
Raffaello Sanzio, H. Margaretha, 1518,
olie op populierenhout, 191,3 x 123 cm,
Vienna, Kunsthistorisches Museum, inv. 171

VUUR
Joes de Hollandia (Artibus Patriae?), Het leven van de H. Margaretha, 1544,
rechterdeel drieluik, olieverf op paneel, Antwerpen, KMSKA, inv. 5065-5069

DRAAK & HERDERSSTAF
Francisco de Zurbarȧn, H Margaretha van Antiochië, 1630-34,
 olie op canvas, 163 x 105 cm, London, National Gallery, inv. NG930

WITTE BLOEMEN, DRAAK, KRUISSTAF & ZWAARD
Anonymus, H. Margaretha van Antiochië, bidprentje

DRAAK, PARELSNOER & PALMTAK
Theodor van Thulden (1606 -1669), H. Margaretha van Antiochië, olie op canvas, 63,5 x 50,8 cm

DRAAK, GORDEL, PALMTAK & KROON
Cristoforo Roncalli (1552-1626), H. Margaretha van Antiochië, olie op doek, 110,9 x 84,5 cm

DRAAK & PALMTAK
Raffaello Sanzio (ontwerptekening) / Giulio Romano (uitvoering),
H. Margaretha, 1518, olie op doek, 178 × 122 cm, Paris, Louvre, inv. 607

"St. Margaret of Antioch was one of the most popular saints among the laity in medieval [Europe], primarily because of her association with childbirth. Many churches housed side altars or images of this saint and had guilds dedicated to her.
St. Margaret is also one of the most common subjects for wall paintings [in England]; some churches have her entire life - as many as twenty scenes - adorning their walls. When hearing the story of Margaret retold on her feast day (July 20), many people could have followed along by looking at the images painted on the walls of their own church."
[Sherry L. Reames (Ed.), Middle English Legends of Women Saints, Kalamazoo, Michigan (Medieval Institute Publications), 2003]